2 lutego 2024 r.

Południowo-Wschodni Instytut Naukowy

ukończył 34 lata

Przyjmujemy gratulacje i prosimy o 1,5%.

DZIEJE INSTYTUTU

Południowo-Wschodni Instytut Naukowy w Przemyślu powstał 2 lutego 1990 r., jako pozarządowa placówka naukowa. Idea jego założenia została wysunięta przez dr. Stanisława Stępnia, adiunkta w Stacji Naukowej Polskiego Towarzystwa Historycznego, w tym czasie pełniącego funkcję przewodniczącego Komisji ds. Mniejszości Narodowych Wojewódzkiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Przemyślu, któremu udało się pozyskać do tej inicjatywy młodych wówczas przedstawicieli miejscowej inteligencji polskiej i ukraińskiej. Organizatorzy tej placówki zakładali, że celem Instytutu będzie prowadzenie badań nad mniejszościami narodowymi w Polsce i na Ukrainie oraz szczególnie zaniedbanych w okresie PRL dziejów stosunków Polaków z narodami Europy Południowo-Wschodniej, zwłaszcza Ukraińcami. Inicjatywa nawiązywała do niezrealizowanego projektu prof. Franciszka Bujaka utworzenia w okresie międzywojennym przy Uniwersytecie Lwowskim Instytutu Południowo-Wschodniego. Organizatorzy inspirowali się także działalnością funkcjonującego w Warszawie w latach 1930–1939 Ukraińskiego Instytutu Naukowego oraz powojennej, powstałej w Przemyślu w 1957 r. wspomnianej Stacji Naukowej Polskiego Towarzystwa Historycznego, która w 1990 r. uległa likwidacji.

Instytut został zarejestrowany sądownie jako stowarzyszenie i jest organizacją pożytku publicznego (KRS: 0000168339), działającą „non profit”. Działalność naukowa Instytutu jest realizowana przez zakład badawczy zatrudniający pracowników etatowych, jak też pracujących na zasadach społecznych. Instytut prowadzi bibliotekę naukową specjalizującą się w problematyce mniejszości narodowych i wyznaniowych, a także tematyce dziejów pogranicza polsko-ukraińskiego. Na przestrzeni lat, w zależności od możliwości finansowych, Instytut zatrudniał od 3 do 9 osób: historyków, historyków sztuki, filologów. Praca naukowa w Instytucie przyczyniła się do napisania kilku rozpraw doktorskich oraz uzyskania stopnia doktora nauk humanistycznych, z zakresu historii, filologii polskiej i historii sztuki.

Dzięki stypendiom uzyskanym przez Instytut z Fundacji Stefana Batorego, Kasy im. Józefa Mianowskiego, Funduszu Rozwoju Euroregionu Karpackiego oraz osób prywatnych w Instytucie odbyło staż 22 naukowców z Ukrainy.

W celu upowszechniania wiedzy o mniejszościach narodowych i stosunkach polsko-ukraińskich Instytut organizuje sympozja i konferencje naukowe. W celu wpływania na aktywizację badań nad mniejszościami narodowymi i stosunkami Polaków z narodami Europy Południowo-Wschodniej Instytut przyznaje Nagrodę Naukową im. Marcelego Handelsmana za prace magisterskie, doktorskie i habilitacyjne (fundatorami przyznanych dotychczas nagród byli m.in. Jerzy Giedroyć i Jan Nowak Jeziorański). Obecnie środki na nagrodę gromadzone są w postaci darowizn osób prywatnych.

Realizując swe cele naukowe Instytut prowadzi:

– działalność badawczą i wydawniczą;

– organizuje konferencje naukowe, seminaria i warsztaty tematyczne;

– prowadzi kwerendy w archiwach ukraińskich;

– udziela konsultacji merytorycznych i bibliograficznych z zakresu tematyki prowadzonych badań;

– udziela informacji o prowadzonych na Ukrainie badaniach historycznych oraz tamtejszym rynku wydawniczym.

Dotychczasowym efektem badań PWIN jest ponad80 publikacji monograficznych i źródłowych oraz specjalistycznych czasopism naukowych (zob. zakładka „Publikacje Instytutu”, z których większość dostępna jest w naszej ofercie wydawniczej (zob. zakładka „Księgarnia”).

Południowo-Wschodni Instytut Naukowy w Przemyślu

istnieje już 34 lata!

W tym czasie wiele osób wspierało nas finansowo. Szczególne podziękowanie pragniemy złożyć:

1. Magdalenie Frąckiewicz-Wiśnioch

2. Paulowi Bestowi

3. Ks. Stanisławowi Bartmińskiemu

4. Rafałowi Dzięciołowskiemu

5. Lidii i Aleksandrowi Kolańczukom

6. Jarosławowi Kolańczukowi

7. Janowi Matkowskiemu

a także:

Ś.P. Jerzemu Giedroyciowi

Ś.P. Janowi Nowakowi-Jeziorańskiemu