Anna Siciak

DZIEJE KSIĄŻKI W PRZEMYŚLU

 

W OKRESIE AUTONOMII GALICJI (1867–1914)

 

 

 

 

Prezentowany w książce zasób wiedzy wynika z przeprowadzonych badań własnych, które częściowo zostały opublikowane w omówieniu Charakterystyka ruchu wydawniczego w Przemyślu w latach 1754–1939 jako artykuł wprowadzający do bibliografii druków przemyskich oraz w innych pracach. Fundamentalne znaczenie miała wspomniana bibliografia druków przemyskich sporządzona na podstawie kwerendy w bibliotekach polskich i ukraińskich oraz materiałów zawartych w bibliografiach Estreicherów, w „Urzędowym Wykazie Druków”, „Przewodniku Bibliograficznym”, „Przewodniku Księgarskim”, „Bibliografii polskiej” i innych. Zgromadzone podczas tej kwerendy tytuły książek z informacjami o drukarniach dały obraz okresów działalności, wielkości produkcji i tematyki drukowanych w Przemyślu dzieł. Ten materiał stał się punktem wyjścia do rozpoczęcia żmudnego rekonstruowania losów zakładów drukarskich oraz ich właścicieli, których niekiedy znano jedynie z imienia i nazwiska. Wśród opublikowanych danych biograficznych, najbardziej rzetelne i stosunkowo obszerne omówienia dotyczyły jedynie najdłużej działających w Przemyślu drukarzy Józefa Styfiego oraz Jana Łazora. Wyszły one spod pióra badaczy dziejów drukarstwa Feliksa Pieczątkowskiego oraz Zygmunta Felczyńskiego, którzy sporządzili biogramy wspomnianych drukarzy do Słownika pracowników książki polskiej. Biogramy przemyskich księgarzy opracowali i spopularyzowali w latach sześćdziesiątych, siedemdziesiątych oraz osiemdziesiątych ubiegłego wieku Franciszek Persowski, Feliks Pieczątkowski oraz Zdzisław Kosiek....



SPIS TREŚCI:

Wstęp

7

 

Rozdział 1.  Rozwój demograficzny, gospodarczy i kulturalny Przemyśla w okresie autonomii galicyjskiej

13

1.1. Uwarunkowania formalno-prawne, techniczne i ekonomiczne rynku wydawniczego

13

1.2. Warunki demograficzne, wyznaniowe i gospodarcze Przemyśla

18

1.3. Oferta edukacyjna, kulturalna i społeczna miasta

23

1.4. Wpływ elit społecznych na rozwój miasta i regionu

26

1.5. Udział społeczności ukraińskiej w rozwoju społecznym i kulturalnym miasta oraz regionu

41

1.6. Tendencje narodowe i asymilacyjne społeczności żydowskiej. Udział mniejszości żydowskiej w życiu miasta

46

 

Rozdział 2.  Drukarnie, litografie i introligatornie

57

2.1. Wprowadzenie

58

2.2. Drukarnia Kapituły Greckokatolickiej

60

2.3. Drukarnia Michała Dzikowskiego

76

2.4. Drukarnia Aarona Żupnika i Chaima Knollera

80

2.5. Drukarnia Jana Cara i Jana Skwirzyńskiego

87

2.6. Drukarnia Stanisława Ferdynanda Piątkiewicza

89

2.7. Drukarnia Mikołaja Dżułyńskiego

96

2.8. Drukarnia Udziałowa

99

2.9. Drukarnia Jana Łazora

102

2.10. Drukarnia Leona Schwarza

105

2.11. Drukarnia Józefa Styfiego

111

2.12. Drukarnia Wojskowa

120

2.13. Drukarnia Forteczna

121

2.14. Drukarnia Antoniego Bluja

121

2.15. Zakłady litograficzne

122

2.16. Introligatornie

126

 

 

Rozdział 3.  Losy i działalność przemyskich księgarń i antykwariatów

133

3.1. Księgarstwo przemyskie w XIX i na początku XX wieku – zarys

133

3.2. Księgarnia rodziny Jeleniów

140

3.3. Księgarnia Andrzeja Juszyńskiego

164

3.4. Księgarnia i antykwariat Leona Schwarza

171

3.5. Księgarnia i antykwariat Dawida Józefa Heschelesa

173

3.6. Inne księgarnie oraz antykwariaty

176

 

 

Rozdział 4.  Działalność edytorska i nakładowa

185

4.1. Edytorzy wydawnictw ciągłych: serii i roczników

185

4.2. Nakładcy własnych utworów

202

4.3. Nakładcy zbiorowi (instytucje, stowarzyszenia i organizacje)

215

 

 

Rozdział 5.  Klasyfikacja formalna wydawnictw i ich charakterystyka

231

5.1. Wydawnictwa zwarte

231

5.2. Wydawnictwa periodyczne (częstotliwość roczna)

247

 

 

Rozdział 6.  Zarys działania bibliotek oraz rozwój czytelnictwa

277

6.1. Od bibliotek prywatnych do społecznych. Ich organizacja i rozwój

277

6.2. Biblioteki domowe

278

6.3. Biblioteki kościelne

283

6.4. Biblioteki klasztorne

289

6.5. Wypożyczalnie i czytelnie

291

6.6. Biblioteki szkolne

296

6.7. Biblioteki społeczne należące do stowarzyszeń i organizacji

303

6.8. Czytelnictwo

318

 

 

Rozdział 7.  Znaczenie przemyskiego ośrodka drukarskiego i wydawniczego w Galicji

325

7.1. Zasięg działalności drukarskiej, księgarskiej i wydawniczej

325

7.2. Głosy prasy galicyjskiej o przemyskich publikacjach

331

7.3. Mapa narodowościowa osób związanych z powstawaniem i upowszechnianiem wydawnictw

335

7.4. Ruch wydawniczy w Przemyślu w liczbach

337

 

 

Zakończenie

341

 

 

Aneksy

345

Bibliografia

377

Indeks osobowy

399

Indeks tytułowy

415