|
3. Polacy na Ukrainie, Ukraińcy w Polsce oraz inne mniejszości narodowe.
(Publikowane dokumenty uzyskano w ramach projektu „Polsko-ukraińska wspólnota dziedzictwa kulturowego”. Dokumentowanie życia społecznego Polaków na Ukrainie oraz wspólnoty losów Polaków, Ukraińców i innych mniejszości narodowych w warunkach reżimu totalitarnego w latach 1917-1939 Dofinansowanego przez Fundację Instytut Studiów Wschodnich w Warszawie - umowa z dn. 12 sierpnia 2009 r.)
Poniżej zamieszczamy najciekawsze z zebranych dokumentów w przekładzie na język polski (zob. →) Projekt miał na celu zebranie w archiwach ukraińskich co najmniej 200 dokumentów obrazujących życia społeczne Polaków oraz innych mniejszości narodowych (Żydów, Niemców, Cyganów i in.) żyjących w warunkach totalitarnego państwa, w USRR w latach 1917-1939 w skład ZSRR, a także udostępnienie zebranych materiałów badaczom, dziennikarzom i studentom.
Został on zrealizowany zgodnie z harmonogramem, w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2009 r. Jego efektem było: 1. przeprowadzenie kwerend w następujących archiwach ukraińskich: Kijów: – Centralne Państwowe Archiwum Wyższych Organów Władzy i Rządu Ukrainy, – Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy w Kijowie; Lwów: – Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie, – Państwowe Archiwum Obwodu Lwowskiego we Lwowie, – Lwowska Biblioteka Naukowa im. Stefanyka; Tarnopol: – Państwowe Archiwum Obwodu Tarnopolskiego.
2. Zebranie w powyższych archiwach 378 dokumentów w postaci kserokopii i zapisów elektronicznych aparatem cyfrowym. Zgromadzono więc prawie dwukrotnie więcej dokumentów niż planowano. Zwiększenie to wynikało z faktu, że podczas kwerendy w Centralnym Państwowym Archiwum Wyższych Organów Władzy i Rządu Ukrainy w Kijowie przypadkowo natrafiono na niezwykle interesujący i nieznany dotąd historykom na tak szeroką skalę zbiór dokumentów NKWD dotyczących sfingowanego (wymyślonego przez służby specjalne) procesu niby istniejącej na Ukrainie Radzieckiej w latach trzydziestych Polskiej Organizacji Wojskowej, a także dokumentów odnoszących się do wywózek ludności polskiej do Kazachstanu. Odkrycie tak interesujących dokumentów spowodowało, że postanowiliśmy zwiększyć czasowo kwerendy w tym i innych archiwach kijowskich, aby zarejestrować całą kolekcję dokumentów. Dlatego też kwerendy w archiwach ukraińskich trwały znacznie dłużej niż początkowo planowano. Dzięki temu w Instytucie powstał pokaźny zbiór dokumentów obrazujących stosunek władz radzieckich (państwowych i partyjnych), a także radzieckich służb specjalnych do mniejszości narodowych.
3. Zgodnie z planem 200 dokumentów zostało przełożonych z języków rosyjskiego i ukraińskiego na język polski. Przekłady pozostałych, zebranych ponad plan, będą realizowane systematycznie w miarę możliwości finansowych Instytutu.
4. Wszystkie zgromadzone w ramach projektu dokumenty, zarówno przełożone na język polski, jak i będące nadal w językach oryginału zostały przekazane do zbiorów specjalnych Biblioteki Instytutu i są bez ograniczeń udostępniane wszystkim zainteresowanym problematyką mniejszości narodowych na Ukrainie, stosunkami polsko-ukraińskimi i szeroko pojętym ukrainoznawstwem. Ze zbiorów korzystają dotychczas głównie naukowcy i studenci, rzadziej nauczyciele i dziennikarze.
5. Ze zbioru zostało wyselekcjonowanych 100 najciekawszych dokumentów i są one opracowywane naukowo pod kontem przyszłego druku w kolejnym tomie serii wydawniczej „Polacy na Ukrainie w latach 1917-1939”. Druk książki planujemy na rok 2010 lub 2011, w zależności od tego kiedy uzyskamy stosowne dofinansowanie. 6. 50 wyselekcjonowanych dokumentów zostało po opracowaniu naukowym umieszczonych na stronie internetowej Instytutu: www. pwin.c-net.pl Są one bez ograniczeń dostępne dla wszystkich zainteresowanych.
7. W Polsce i na Ukrainie zakupiono 43 książki o tematyce dotyczącej historii Ukrainy, dziejów stosunków polsko-ukraińskich, a także poświęconych mniejszościom narodowym w obu krajach. Początkowo planowano zakup 50 książek, ale okazało się, że ceny książek na Ukrainie są wyższe niż planowano. W ogólnym rozrachunku jednak ilość nabytych w trakcie realizacji programu publikacji jest i tak znacząco wyższa, gdyż w tym czasie 68 książek pozyskano z Ukrainy w drodze wymiany bezgotówkowej od różnych ukraińskich instytucji naukowych, uniwersytetów, wydawnictw i bibliotek. Szczegółowy wykaz nabytków biblioteki zostanie opublikowany w sprawozdaniu Instytutu za 2009 r. na łamach „Biuletynu Ukrainoznawczego”, nr 14.
Promocja projektu: 1. Informacje o realizowanym projekcie były umieszczone na stronie internetowej Instytutu www.pwin.c-net.pl w trakcie realizacji projektu. Informacja taka istnieje nadal przy prezentacji treści dokumentów uzyskanych z archiwów ukraińskich i zamieszczonych na stronie internetowej; 2. Szczegółowa informacja o zrealizowanym programie została także przygotowana do druku na łamach wydawanego corocznie przez Instytut „Biuletynu Ukrainoznawczego”. 3) Na zakupionych w ramach projektu książkach do biblioteki Instytutu została umieszczona informacja, że zostały one zakupione „dzięki dotacji z Fundacji Instytut Studiów Wschodnich w Warszawie”. 4) Informacja o projekcie znajdzie się także w planowanym do druku zbiorze dokumentów Polacy na Ukrainie w latach 1918-1939.
Instytucje współpracujące przy realizacji projektu: – Archiwum Państwowe w Przemyślu; – Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej w Przemyślu; – Przemyska Biblioteka Publiczna w Przemyślu; – Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu.
Poniżej zamieszczamy najciekawsze z zebranych dokumentów w przekładzie na język polski (zob. →) Oryginały wszystkich zebranych w ramach projektu kopii dokumentów są dostępne w Bibliotece Instytutu. Informacje o nich można uzyskać także pocztą elektroniczną pisząc na adres: pwin@c-net.pl |
|
|